Tìm hiểu ngành cấp thoát nước: Cơ hội, mức lương và đầu ra

Ngành cấp thoát nước hiện đang là một trong những lĩnh vực quan trọng trong quy hoạch và xây dựng hạ tầng kỹ thuật hiện đại. Gắn liền với các hoạt động như cấp nước sinh hoạt, xử lý nước thải, thoát nước mưa, ngành học này không chỉ đóng góp vào chất lượng sống mà còn có vai trò trong phát triển bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu.

Với nhu cầu nhân lực ngày càng tăng, đây là ngành học tiềm năng đáng cân nhắc cho thế hệ kỹ sư trẻ.

Mục Lục

Ngành cấp thoát nước là gì?

Ngành cấp thoát nước là lĩnh vực kỹ thuật chuyên sâu trong việc thiết kế, xây dựng, vận hành và quản lý hệ thống cấp nước và thoát nước cho các công trình dân dụng, công nghiệp, đô thị, và hạ tầng kỹ thuật. Đây là một ngành học thuộc nhóm kỹ thuật môi trường, có mã ngành đào tạo là 7580213 trong hệ thống giáo dục đại học tại Việt Nam.

Ngành này không chỉ liên quan đến việc đảm bảo cung cấp nước sạch ổn định mà còn bao gồm toàn bộ hệ thống thu gom, xử lý nước thải, nước mưa, chống ngập đô thị, và bảo vệ môi trường nước mặt và nước ngầm.

Các hệ thống cấp thoát nước thường bao gồm:

Mạng lưới đường ống nước: dùng để dẫn nước sạch từ trạm bơm đến người sử dụng và dẫn nước thải từ hộ dân đến trạm xử lý.
Trạm bơm cấp nước & xử lý nước thải: giúp duy trì áp lực nước ổn định và xử lý nước đạt tiêu chuẩn QCVN.
Thiết bị kỹ thuật: bao gồm van một chiều, đồng hồ nước, ống HDPE, bể tự hoại, giúp đảm bảo hiệu quả vận hành và bảo trì.

Ngành cấp thoát nước có vai trò chiến lược trong phát triển đô thị bền vững, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu, đô thị hóa nhanh và nhu cầu tái sử dụng nước ngày càng lớn.

Các kỹ sư trong ngành này thường được đào tạo bài bản để đáp ứng nhiều khâu:

Tính toán lưu lượng, áp lực nước, thiết kế mạng lưới phù hợp từng địa hình;
Chọn vật liệu đường ống như HDPE, PVC, gang dẻo… chống ăn mòn;
Thiết kế hệ thống chống ngập, hồ điều hòa, trạm bơm ly tâm;
Vận hành tự động hóa qua giải pháp IoT (giám sát online, điều khiển từ xa);
Tuân thủ các tiêu chuẩn QCVN, TCVN trong toàn bộ vòng đời hệ thống.

Ngành cấp thoát nước hiện nay được đánh giá là một trong các ngành kỹ thuật không thể thiếu trong xây dựng hạ tầng hiện đại, với nhu cầu nhân lực ngày càng tăng tại cả khu vực công và tư.

Cơ hội việc làm ngành cấp thoát nước ra sao?

Cơ hội nghề nghiệp trong ngành cấp thoát nước rất đa dạng và rộng mở, trải dài từ khu vực nhà nước đến doanh nghiệp tư nhân, tổ chức phi chính phủ và các công ty đa quốc gia. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, đến năm 2025, Việt Nam cần hơn 8.000 kỹ sư cấp thoát nước để đáp ứng tốc độ phát triển đô thị và hạ tầng kỹ thuật.

Các vị trí việc làm phổ biến gồm:

Kỹ sư thiết kế hệ thống cấp thoát nước cho nhà ở, tòa nhà, nhà máy, khu công nghiệp;
Kỹ sư vận hành và bảo trì hệ thống xử lý nước thải đô thị;
Tư vấn kỹ thuật cho các dự án đầu tư hạ tầng nước sạch nông thôn;
Giám sát thi công hệ thống cấp nước – thoát nước – PCCC;
Nghiên cứu và phát triển công nghệ xử lý nước, tái sử dụng nước thải;
Chuyên viên quản lý chất lượng môi trường nước tại các sở ban ngành;
Chuyên viên vận hành nhà máy xử lý nước thải – nước sinh hoạt;
Giảng viên ngành cấp thoát nước tại các trường đại học – cao đẳng.

Đặc biệt, với xu hướng chuyển đổi số và ứng dụng tự động hóa, cảm biến IoT, các kỹ sư có thêm cơ hội trong mảng phần mềm giám sát, hệ thống điều khiển thông minh.

Ngoài thị trường trong nước, nhiều kỹ sư Việt Nam tốt nghiệp ngành này còn được các công ty Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức tuyển dụng vì khả năng thích nghi tốt, chi phí đào tạo hợp lý và nền tảng kỹ thuật vững chắc.

Một số công ty, tổ chức tuyển dụng lớn trong ngành:

Tổng Công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco)
Công ty CP cấp nước Hà Nội (Hawaco)
Công ty xây dựng hạ tầng đô thị như Vinaconex, Licogi, Delta
Tập đoàn xử lý nước AquaOne, Unilever Foundation, JICA, KOICA…

Thị trường ngành nước đang phát triển mạnh ở:

Các đô thị lớn: TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ…
Khu công nghiệp: Long An, Bắc Ninh, Bình Dương…
Dự án chống ngập, xử lý nước thải tại nông thôn mới
Công trình hạ tầng phát triển xanh – thông minh

Có thể thấy, ngành cấp thoát nước không chỉ có đầu ra ổn định mà còn mang tính lâu dài, ít biến động và đặc biệt cần thiết trong bối cảnh đô thị hóa và biến đổi khí hậu.

Mức lương ngành cấp thoát nước có hấp dẫn?

Mức thu nhập trong ngành cấp thoát nước hiện nay được đánh giá là ổn định và có xu hướng tăng đều theo trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và loại hình tổ chức công tác.

Tham khảo mức lương phổ biến theo từng giai đoạn:

Trình độ	Mức lương trung bình/tháng	Ghi chú
Sinh viên mới ra trường	6 – 8 triệu VNĐ	Làm tại công ty tư nhân hoặc cơ quan nhà nước
Kỹ sư có 2–5 năm kinh nghiệm	9 – 15 triệu VNĐ	Có khả năng thiết kế, giám sát công trình
Trưởng nhóm/kỹ sư chính	15 – 25 triệu VNĐ	Quản lý dự án, làm việc tại các công ty EPC
Vị trí chuyên gia tư vấn	30 – 50 triệu VNĐ	Làm cho dự án quốc tế, tổ chức đa quốc gia

Mức lương theo loại hình công tác:

Cơ quan Nhà nước: khởi điểm từ 3,5 – 5 triệu VNĐ, cộng phụ cấp công trình hoặc đào tạo nâng cao.
Doanh nghiệp tư nhân – nhà thầu thi công cấp thoát nước: 8 – 20 triệu tùy theo công việc và khu vực.
Dự án quốc tế – ODA, KOICA, JICA: có thể từ 2.000 – 3.000 USD/tháng nếu làm việc toàn thời gian.
Công ty thiết kế tư vấn kỹ thuật: lương theo dự án hoặc sản phẩm bản vẽ hoàn thiện.

Ngoài ra, một số kỹ sư có khả năng đảm nhận các công trình trọng điểm như hồ điều hòa, trạm xử lý nước thải quy mô lớn, mạng cấp nước vùng ven đô, mức thu nhập còn tăng đáng kể do phụ cấp theo khối lượng và tiến độ công việc.

Top các trường đào tạo ngành cấp thoát nước uy tín

Các trường đại học, cao đẳng uy tín trên cả nước đang đào tạo chuyên sâu ngành này, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, thực hành, đầu ra nghề nghiệp cho sinh viên.

Trường Đại học Thủy lợi (TLU) – Hà Nội

Mã ngành: 7580213

Hình thức đào tạo: Đại học chính quy, văn bằng 2, cao học

Điểm mạnh:

Là đơn vị tiên phong đào tạo kỹ sư cấp thoát nước tại Việt Nam.
Có hệ thống phòng thí nghiệm, mô hình mô phỏng hệ thống cấp thoát nước, bể thử nghiệm, trạm bơm mô hình…
Liên kết với các doanh nghiệp lớn như Sawaco, Hawaco, AquaOne để thực tập thực tế.
Tích hợp phần mềm chuyên ngành: WaterCAD, EPANET, AutoCAD, Revit MEP.

Cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp: Tỷ lệ có việc làm sau 6 tháng là >92%, chủ yếu tại các công ty cấp nước đô thị, công ty xây dựng hạ tầng kỹ thuật, viện nghiên cứu, sở ban ngành.

Trường Đại học Xây dựng Hà Nội (NUCE)

Khoa Kỹ thuật Môi trường & Cấp thoát nước

Thế mạnh đào tạo:

Chuyên sâu thiết kế hệ thống nước cho công trình dân dụng – công nghiệp – khu đô thị mới.
Đào tạo toàn diện từ cơ sở lý thuyết đến thiết kế thực tế, sử dụng các tiêu chuẩn QCVN, TCVN.
Có nhiều đề tài nghiên cứu cấp bộ liên quan đến xử lý nước thải, tái sử dụng nước, chống ngập đô thị.

Mạng lưới cựu sinh viên: Nhiều người giữ vị trí kỹ sư trưởng, chuyên gia dự án cấp nước ở các công ty lớn như Delta, Licogi, Vinaconex, tư vấn quốc tế.

Trường Đại học Kiến trúc TP.HCM (UAH)

Định hướng đào tạo: Thiết kế hệ thống cấp – thoát – xử lý nước trong công trình kiến trúc và đô thị.

Chương trình học kết hợp chặt chẽ giữa:

Kiến thức kiến trúc – xây dựng – kỹ thuật cơ điện.
Thiết kế bản vẽ kỹ thuật 2D, 3D; sử dụng Revit MEP, Navisworks, BIM.
Dự án thực tế phối hợp giữa sinh viên và doanh nghiệp.

Thị trường việc làm mạnh: TPHCM, Bình Dương, Long An, Đồng Nai – nơi nhu cầu cấp thoát nước cho khu công nghiệp, khu đô thị vệ tinh ngày càng cao.

Trường Đại học Bách Khoa – ĐHQG TP.HCM (HCMUT)

Chuyên ngành Kỹ thuật môi trường, nhánh cấp thoát nước.

Ưu điểm nổi bật

Kết hợp đào tạo kỹ sư vận hành trạm xử lý nước thải – cấp nước, nghiên cứu ô nhiễm AOX, tái sử dụng nước thải sau xử lý.
Hợp tác quốc tế mạnh (với Đức, Nhật, Úc) trong mảng cấp nước thông minh – công nghệ xanh.
Thí nghiệm thực tế trong phòng mô phỏng hệ thống đường ống nước, cảm biến áp lực.

Cơ hội phát triển: Sinh viên có thể học tiếp lên thạc sĩ ngành cấp thoát nước hoặc du học chuyên ngành công nghệ xử lý nước tại các nước phát triển.

Trường Cao đẳng Xây dựng TP.HCM (HCC)

Chương trình đào tạo hệ Cao đẳng – Trung cấp ngành Cấp thoát nước, hướng tới đào tạo thực hành – vận hành – giám sát kỹ thuật.

Thế mạnh:

Giáo trình sát với thực tiễn thi công công trình dân dụng và công nghiệp.
Đào tạo kỹ thuật viên vận hành trạm bơm, lắp đặt đường ống, kiểm tra chất lượng nước, bảo trì định kỳ hệ thống thoát nước.

Đầu ra tốt: Học viên thường được tuyển dụng ngay sau khi thực tập bởi các nhà thầu hạ tầng tại khu công nghiệp, khu dân cư mới.

Kết luận

Ngành cấp thoát nước không chỉ đóng vai trò then chốt trong vận hành hạ tầng kỹ thuật mà còn là công cụ thiết yếu để đảm bảo an toàn nguồn nước và sức khỏe cộng đồng.

Trong bối cảnh đô thị phát triển nhanh, tình trạng ngập lụt và ô nhiễm nước gia tăng, ngành này càng khẳng định tính cấp thiết và dài hạn. Naphoga.shop tin rằng lựa chọn học ngành cấp thoát nước là bước đi hướng tới một nghề nghiệp bền vững và có ích cho xã hội.